Bo'limlar

Daftar hoshiyasidagi bitiklar

“Muhabbat” degan so’z hamma tillarda bor. Inglizlarda-“Lav”, nemislarda-“Libe”, lotin tilida “Amor”, rus tilida “Lyubov”... “Lyubov k Rodine”, “Lyubob k jenshine”, “Lyubov k materi”... Albatta, barcha tillarda bu so’zning bir necha xil ifodasi ham bor. Ammo o’zbek tilida “Muhabbat” degan so’z shu qadar rango-rang ma’nolarga egaki, hayratda qolasiz! “Yoqtirib qolmoq”, “Ko’ngil bermoq”, “Moyil bo’lmoq”, “Xushtor bo’lmoq”, “Oshufta bo’lmoq”, “Dil bermoq”, “Bedil bo’lmoq”, “Mubtalo bo’lmoq”, “Maftun bo’lmoq”, “Mahbub bo’lmoq”, “Oshiq bo’lmoq”, “Yaxshi ko’rmoq”, “Ishq”, “Ishqi tushmoq”, “Ishqi foniy”, “Ishqi boqiy”, “Sevgi”, “Muhabbat”, “Mehr” va hokazolar... Tabiiyki, bular orasida boshqa tillardan kirganlari ham bor. Biroq ularning barchasi- teng huquqli o’zbek so’zlari! Gap faqat bunda ham emas. Bu iboralarning hammasi umumma’noni anglatadi va ... har biri alohida ma’no tashiydi! Mumtoz adabiyotda “ishq” so’zining o’zi ikki xil ma’noni ifodalaydi. “Ishqi foniy”-mahbubaga nisbatan sevgi. “Ishqi boqiy” –Tangrining diydoriga yetish... Bugungi kunimizga kelsak... Boshqa tillarda uchrashi mushkul bo’lgan g’alati holatlarni ko’ramiz. “Vatanga moyil bo’lmoq” degan ibora kulgili tuyuladi. “Vatanni sevmoq” deyiladi. “Ota sevgisi” degani shakkoklikka o’tib ketadi. “Ona ishqi” degani gunoh hisoblanadi. Farzandning onaga “Xushtor bo’lmog’i” o’zaxiylik sanaladi. “Ota-ona mehri”, “Farzandning ota-onani yaxshi ko’rishi”, “Farzand mehri” deyiladi... Shunday qilib, “Yoqtirib qolmoq” bilan “Ko’ngil bermoq”, “Ko’ngil bermoq” bilan “Oshiq bo’lmoq”, “Oshiq bo’lmoq” bilan ”Sevmoq”, “Sevmoq” bilan “Muhabbat”, “Muhabbat” bilan “Yaxshi ko’rmoq”, “Yaxshi ko’rmoq” bilan “Mehr” orasida uzoq, juda uzoq masofa bor... Tilimiz naqadar rango-rang! Tilimiz naqadar boy!

O'tkir Hoshimov